Bóng đá Italia và cuộc thoái trào đầy cay đắng của ĐTQG

Theo thông tin từ hướng dẫn cá cược, trận thua sát nút tuyển Anh với cách biệt chỉ một bàn có thể khiến nhiều CĐV lầm tưởng về chuyện đã diễn ra tại sân Diego Armando Maradona. Nếu Jack Grealish đệm bóng vào khung thành trống ở cự ly chỉ 5 m vào cuối hiệp một, Italia rất có thể đã vỡ trận khi thua 0-3 chỉ sau 45 phút đầu tiên. Điều này sau cùng không diễn ra. Italia gỡ được một bàn trong hiệp hai, biến một trận thua tiềm tàng mức vỡ mặt thành kết quả sát nút với nhiều nhận định trái chiều. Italia đã chơi tốt trong hiệp hai tới mức trên chân tuyển Anh và có thể đưa trận đấu về vạch xuất phát? Điều này có thể đúng. Nhưng không thể thay đổi được thực tế phương án A của Italia đã thất bại toàn diện trước đối thủ họ từng đánh bại trong trận chung kết Euro 2020.

Vấn đề nằm ở đâu?

Không nhiều người kỳ vọng Italia sẽ thắng Anh hay tạo ra kết quả tích cực tương tự. HLV trưởng Roberto Mancini là một trong số này. Sau khi tập trung đội tuyển vài ngày, nhà cầm quân này nhấn mạnh sự bức xúc về thực trạng khan hiếm tài năng của bóng đá Italia: “Chúng ta có những cầu thủ chơi cho mọi cấp độ trẻ tại tuyển Italia, nhưng sau cùng lại đang cống hiến cho tuyển quốc gia khác. Thật vô nghĩa khi nói về chuyện này nhưng chúng ta đang có quá ít cầu thủ giỏi tại Italia. Nếu có khả năng, chúng ta phải đi đến cùng về quyết định này”.

Ông Mancini không nói chơi. Italia vừa triệu tập Mateo Retegui và cho chân sút này đá chính trước Anh. Retegui sinh ra tại Argentina nhưng chưa (đủ khả năng để) được nhà ĐKVĐ thế giới đoái hoài. Giờ thì Retegui đã là tuyển thủ quốc gia Italia. Vấn đề của Retegui là CĐV trung lập gần như không biết anh này là ai. Tiền đạo này đang chơi bóng tại Mexico cho Tigre theo dạng cho mượn từ Boca Juniors. Retegui chưa từng chơi bóng tại Italia, chỉ có liên hệ với xứ sở mỳ ống qua gốc gác của ông nội. Sự xuất hiện của Retegui tại tuyển Italia càng khiến nhiều người lắc đầu.

Trong thập niên 90 và đầu những năm 2000, Italia vơ bèo gạt tép tại Serie A cũng ra hàng loạt chân sút giỏi. Tại Euro 2000, khi Christian Vieri dính chấn thương, Filippo Inzaghi, Vincenzo Montella, Marco Develcchio sẵn sàng đứng ra thay thế. Đẳng cấp cỡ Enrico Chiesa, Giuseppe Signori hay Pierluigi Casiraghi cũng vắng mặt ở hàng loạt giải đấu quan trọng của “Azzurri” trong giai đoạn 1996-2002 vì không cạnh tranh nổi vị trí. Sự xuất hiện của Retegui càng làm rõ vấn đề khan hiếm tài năng vốn đã đeo bám bóng đá Italia suốt thời gian qua.

Trước Anh, Mancini tung ra lượng nhân sự vốn đã quen mặt với giới mộ điệu trong thời gian dài. Hàng tiền vệ Marco Verratti – Jorginho – Nicolo Barella không thay đổi gì so với Euro 2020 bất chấp phong độ không cao của bộ ba này trong thời gian gần đây. Điều này kéo theo việc Italia vẫn chơi như cách cũ và suýt bị Anh nghiền nát. Cái dớp 46 năm bất bại trước “Tam sư” đã tuột mất vì nguyên nhân cơ bản như thế.

Đừng mãi ôm lấy vinh quang

Theo top nhà cái việc Inter, Milan và Napoli đều góp mặt tại vòng tứ kết Champions League được một bộ phận NHM trung lập nhìn nhận là biểu tượng cho sự trỗi dậy của bóng đá Italia. 17 năm đã trôi qua từ lần cuối điều này xảy ra. Khi kết thúc mùa giải đó, Italia dự World Cup và vô địch. Song khác ngày xưa, việc Inter, Milan và Napoli cùng lọt vào tứ kết Champions League chẳng liên quan gì đến cái gọi là “sự trỗi dậy của bóng đá Italia”. Bóng đá Italia không trỗi dậy mà vẫn đang cắm đầu đi xuống cùng những vấn đề trầm kha về cách quản lý, tư duy làm bóng đá…

Việc 3 đại diện Italia góp mặt tại tứ kết Champions League chỉ là nỗ lực đơn lẻ của các CLB này. Lạc quan đến cỡ nào thì cũng không thể nhận định nền bóng đá chỉ có duy nhất một CLB sở hữu sân vận động riêng đang “trỗi dậy” được. Nền bóng đá ấy cũng không sử dụng cầu thủ trẻ tại giải VĐQG, đến mức Fabio Capello trong cuộc phỏng vấn cách đây không lâu nhấn mạnh: “Tại Italia, cầu thủ 21-22 tuổi vẫn bị coi là trẻ và không được thi đấu”. Tiền đạo từng nhận nhiều kỳ vọng trong các đợt tập trung nửa cuối năm ngoái, Giacomo Raspadori, mới đá 620 phút tại Serie A mùa này cho Napoli (trung bình chưa đến 40 phút/trận). Mancini hồi cuối năm ngoái khi nhìn vào giá trị tăng trưởng phi mã của Jude Bellingham đã nhận định: “Bóng đá Italia không thiếu cầu thủ trẻ đá ngang cơ Bellingham nhưng vấn đề là không được thi đấu”. Mancini có thể nói đúng nhưng chỉ trời mới kiểm chứng được lời HLV trưởng tuyển Italia.

Đà sa sút của tuyển Italia chỉ là hệ lụy từ sự quan liêu của một nền bóng đá mãi ôm lấy vinh quang của những năm 90 và các chiến công không tưởng tại World Cup 2006, Euro 2020 hay Champions League 2007 (Milan), 2010 (Inter). Không có quốc gia nào sở hữu giải VĐQG phát triển tại châu Âu mà lần cuối tu sửa sân vận động (thuộc quyền quản lý của thành phố) lại vào năm 1990 như Italia. Cũng không có liên đoàn bóng đá nào lại đi lấy ý kiến của các CLB ở Serie C (hạng ba) để làm luật và áp dụng cho các đội thi đấu ở hạng cao nhất như Italia.

Người hâm mộ trung lập trong nhất thời có thể tin bóng đá Italia “trỗi dậy” thật với thành tích của Napoli, Inter, Milan tại Champions League. Nhưng thực tế, hiện trạng của bóng đá Italia phản ánh trọn vẹn ở thành tích của tuyển Italia, tập thể vừa thua Anh và đúng ngày này năm ngoái mất vé dự World Cup vì thua Bắc Macedonia ở lượt trận play-off.