Burkina Faso bị loại khỏi World Cup 2026 do quy định “nghiệt ngã” nào?

Burkina Faso chính thức lỡ hẹn World Cup 2026 sau khi CAF áp dụng quy định chỉ tính 8/10 trận đấu cho bảng xếp hạng các đội nhì bảng, khiến họ bị loại dù có thành tích tốt hơn Nigeria.

Tại sao việc Eritrea rút lại ảnh hưởng đến Burkina Faso?

Việc Eritrea rút lui khiến bảng chỉ còn 5 đội, buộc CAF phải điều chỉnh quy định tính điểm.

Việc Eritrea đột ngột rút lui khỏi vòng loại World Cup 2026 trước khi giải đấu bắt đầu đã tạo ra hiệu ứng domino ảnh hưởng nghiêm trọng đến Burkina Faso. Eritrea từng “biến mất” khỏi sân chơi quốc tế hơn 5 năm kể từ tháng 1/2020, chỉ trở lại bằng hai trận giao hữu với Niger vào tháng 5 vừa qua.

Sự rút lui này khiến bảng đấu của họ chỉ còn 5 đội, trong khi các bảng khác có đủ 6 đội. Để đảm bảo tính công bằng, Liên đoàn Bóng đá châu Phi (CAF) đã ra quyết định vào tháng 3 rằng chỉ tính 8 trong tổng số 10 trận đấu ở vòng loại cho bảng xếp hạng các đội nhì bảng, đồng thời hủy bỏ kết quả các trận đối đầu với đội đứng thứ 6 trong mỗi bảng.

Quy định này được đưa ra để “cân bằng lợi thế” giữa các bảng có số đội khác nhau. Tuy nhiên, nó lại gây bất lợi lớn cho Burkina Faso – đội đã thắng đậm Djibouti (đội cuối bảng) với tỷ số 6-0 và 4-1. Trong khi đó, Nigeria ở bảng khác chỉ có hai trận hòa 1-1 trước Zimbabwe (đội xếp thứ 5 trong bảng của họ). Đây là “tình huống trớ trêu” khi Burkina Faso bị trừng phạt vì thành công quá lớn trước đội yếu, trong khi Nigeria không bị ảnh hưởng vì không có chiến thắng nào bị loại bỏ.

Tại sao Nigeria lại được lợi trong tình huống này?

Nigeria được lợi vì họ không có chiến thắng nào trước đội cuối bảng bị loại bỏ.

Nigeria trở thành đội hưởng lợi lớn nhất từ quy định mới của CAF, trong khi Burkina Faso trở thành nạn nhân. Burkina Faso kết thúc vòng loại với 21 điểm – nhiều hơn đáng kể so với 17 điểm của Nigeria. Tuy nhiên, sau khi CAF loại bỏ kết quả các trận đấu với đội xếp thứ 6, Burkina Faso bị mất 6 điểm (từ hai chiến thắng trước Djibouti), trong khi Nigeria chỉ mất 2 điểm (từ hai trận hòa trước Zimbabwe).

Sự chênh lệch này khiến Nigeria vượt lên với 15 điểm so với 15 điểm của Burkina Faso, nhưng Nigeria được xếp cao hơn nhờ hiệu số bàn thắng bại tốt hơn. Tình huống này nêu rõ “sự bất công” trong hệ thống tính điểm khi một đội có thành tích tốt hơn lại bị loại do quy định kỹ thuật.

Nigeria cùng Gabon, CHDC Congo và Cameroon trở thành bốn đội nhì bảng có thành tích tốt nhất, tiếp tục nuôi hy vọng góp mặt tại World Cup 2026, trong khi Burkina Faso – cựu á quân Cúp các quốc gia châu Phi – phải nhìn đối thủ đi tiếp dù có thành tích vượt trội.

Quy định mới của CAF có hợp lý không?

Quy định nhằm đảm bảo công bằng giữa các bảng có số đội khác nhau, nhưng lại gây bất công cho các đội có thành tích tốt.

Quy định mới của CAF về việc chỉ tính 8/10 trận đấu cho bảng xếp hạng các đội nhì bảng đã gây tranh cãi lớn trong cộng đồng bóng đá châu Phi. Về lý thuyết, quy định này nhằm đảm bảo tính công bằng giữa các bảng có số đội khác nhau, đặc biệt khi có bảng chỉ còn 5 đội sau khi Eritrea rút lui.

Theo giải thích từ AFP, nếu không có quy định này, các đội ở bảng 5 đội sẽ có lợi thế vì họ được chơi ít trận hơn với đội yếu nhất. Tuy nhiên, cách thực hiện đã tạo ra tình huống nghịch lý khi Burkina Faso – đội có thành tích tốt nhất trong số các đội nhì bảng – lại bị loại.

Bóng đá châu Phi đã nhiều lần đối mặt với những tranh cãi về thể thức và quy định, và tình huống này một lần nữa đặt ra câu hỏi về khả năng quản lý của CAF. Trong khi đó, Burkina Faso và người hâm mộ phải chấp nhận kết quả cay đắng khi họ lỡ hẹn World Cup 2026 không phải do thành tích thi đấu, mà do một quy định kỹ thuật.